Prof. Dr. Metin Yerebakan’dan Altın Tavsiyeler

Bugün sizler için yorucu bir dönemin sonu, mutlu bir başlangıcın da ilk günüdür. Sizleri yetiştiren ailelerinizin ve hocalarınızın arasında bu mutlu gününüzü, güçlü bir ile alkışla tebrik ederim.

Bugün dört bölümlük hayat eğrinizin ilk çeyreğini tamamlayıp, iş dünyasına girişin anahtarı olan mühendis unvanı aldığınız ilk gün. Bir başka deyişle; uzun ve ince, kıvrım kıvrım, engelli ve engebeli iş dünyası yolculuğunuz bugün başlıyor. Birçok üniversitenin bugünü, mezuniyet yerine başlangıç günü olarak kutlaması çok anlamlıdır.  İş dünyasında yolculuk, Aşık Veysel’in ‘uzun ince bir yoldayım, gidiyorum gündüz gece’ türküsünü veya Necip Fazıl’ın Sakarya şiirini hatırlatıyor. Yolculuğunuzun; sizler için hayırlı, aileniz ve ülkemiz için de gururlu geçmesini, canı gönülden temenni ediyorum.

Genç Meslektaşlarım,

50 yıllık uzun bir kariyer yolculuğunu geride bırakan bu ihtiyar abiniz, mutlu gününüzde sadece sizleri kutlamak için değil aynı zamanda, deneyimlerini bölüşmeye gelmiştir.  Her işte olduğu gibi iş dünyasına da adım atmanın ilk şartı niyettir. Niyet veya amaç, niçin sorusunun cevabı olup, niyetimiz, topluma değer katmak olmalıdır. Atalarımız; ‘niyeti değer katmak olanın akıbeti huzur ve mutluluktur’ demişlerdir. Niyet, kariyer yolculuğunuzun esas amacı olup, bu amaca uygun stratejileri uygulayanlar mutlaka hedeflerine ulaşırlar.  Bu yolculuk için çok önemli gördüğüm birkaç stratejiyi sizinle bölüşmek isterim:

 

1. Sürekli Öğrenme: Okul biter, öğrenme bitmez. Yaşam yolculuğu hayat boyu sürekli öğrenme yolculuğudur. 21. yüzyılda yaşamın temel dinamiği sürekli öğrenmektir. Hele mühendislik mesleğinde teknolojilerin saniye içinde evrimleşir olması, teknoloji trendleri bu yolculuğun yeni aracı haline dönüşmüştür. Bir yandan iş dünyasını adımlarken, diğer yandan kendinizi teknolojik değişimlere adapte etmek, kendinizi güncellemek zorundasınız. Öğrenme alışkanlığınız sizleri güneş gibi aydınlatmalı. Güneşlenenin D vitamini depolaması gibi sürekli olarak bilgiyi depolamalısınız. Unutmayın ki D vitamini biter, bilgi bitmez, hurdası da olmaz.

 

2. Network Geliştirme: Kariyer geliştirmenin anahtarı güçlü bir ağ kurmaktır. Bağlantılılık dünyasında etkinlik ve verimlilik, hız ve adaptasyon, kuracağınız etkileşim ağına bağlıdır. Bu yolculukta ağ inşa etmek kadar kritik gördüğüm bir başka kilometre taşı daha yoktur. Ağınızı; misyonunuza, niyetinize bağlı geliştirmelisiniz. Hedefiniz değer katmak ise kariyer ağınızı da buna göre oluşturmanız gereklidir. Bir mühendisin gerçek değeri ağının genişliği ve derinliği ile orantılıdır.

 

3. Deneyim Kazanma: Aldığınız mühendislik diplomasının anlamı, ‘bilmediğinizi, bilmediğinizi bilmek’ olup deneyim kazanma zamanınızın geldiğini ifade eder. Öğrenim döneminde stajlarla aralanan iş dünyasında artık deneyim kazanma vaktiniz gelmiştir. Mühendisler için geleneksel deyim şudur: ‘İş dünyasında süreç gerçekleştirme yeteneği deneyime, deneyim de yaklaşık 10,000 saatlik uygulama pratiğine bağlıdır. İşi güzel yapmanın tek yolu o işi çok yapmaya bağlıdır. Çok ihtiyacınız olsa da önce paraya değil pratiğe odaklanın. Uygulama pratiği kazanmanız ayak izinizi derinleştirecek ve size yönelik iş dünyası taleplerini artıracaktır. Deneyim kazanma dönemi bu yolculuğun birinci vitesi ile aldığınız yol olacaktır. Birinci viteste; bilginizin gücünü ve becerinizin etkinliğini keşfedeceksiniz.

 

4. Yumuşak Beceriler: Sizlere verebileceğim bir diğer tavsiye de yumuşak becerilerinizi geliştirmek olacaktır. Mühendisler için teknik beceriler, mesleki yeterliliğin temel gereğidir. Ancak mesleki yeterliliğin yazısı teknik beceriler ise tura da yumuşak becerilerdir. Etkin iletişim, ekip çalışması, adaptabilite ve problem çözme yetenekleri yeni yüzyılın aranan yumuşak becerilerindendir. Bu becerileri geliştirmek sizi iş dünyasında öne çıkaracak itici güç olarak görmelisiniz. Yabancı dil öğrenmek de kişisel gelişiminizin önemli parametrelerindendir. Dil öğrenmek beşerî ilişkilerden çok, kültürel gelişim kaynağıdır. Her dil bir medeniyet anlamına gelir. Medeniyet dünyanız genişledikçe ufkunuz da genişleyecek ve dünyayı bir çift gözden çok daha fazlasıyla görmeye başladığınızın farkına varacaksınız.

 

5. Özgeçmiş Hazırlama: Bir başka önerim; etkili bir Özgeçmiş inşa etmenizdir. Özgeçmişlerinin evlenen kızların gelinliğine benzer. Yetkinlik ve yeterliliğiniz ne kadar potansiyel olsa da Özgeçmişinize yansıtamadığınız sürece iş bulma sorununuz kısa sürede bitmez. Üniversitemizde özgeçmiş yazma konusunda danışmanlıklar verilse de etkili bir özgeçmiş için mentör desteği ve yaz boz pratiği gerektirir. Özgeçmişte mühendislik temel dinamiklerinize, aldığınız değerlerin oluşturduğu derinliğe, stajlardaki kazanımlarınıza, proje başarınıza ve aldığınız sertifikalara hatta gerçekleştirdiğiniz sosyal sorumluluk projelerine kadar, beceri ve kalifikasyonunuz görünür bir şekilde resmedilmelidir. İyi hazırlanmış bir Özgeçmiş, insan kaynakları yöneticilerinde silinmesi güç iz bırakabilir. Mülakatlarda soru soran kişi olunuz. Ne yazık ki soru sorma eğitim sistemimize henüz yerleşememiş çok önemli bir öğrenme ve iletişim aracıdır. İnsan kaynakları yöneticileri sorularınız ile ufkunuzu analiz etme fırsatı yakalar. İş görüşmelerinde kendinize olan güveninizi gösterin. İnsan kaynaklarının en çok dikkat ettiği şey, mühendisin kendine güvenidir.

 

6. Hatalarınızdan Ders Alma: Bazıları hatalarını irdelemez, öğrenemez ve hatasını sürekli tekrarlar. İş dünyasında güçlü iş etiği ve profesyonellik mühendislik yetkinliğinizin iki önemli parametresidir. Hatalardan ders alma yani öğrenme profesyonelliğin temel kurallarındandır. Hatalar daha iyi gerçekleştirme yeteneğinizi geliştiren en önemli faktörlerden biridir. Herkesten bir şeyler öğrenme çabası, herkese ‘bak ne kadar çok biliyorum’ havasından elbette daha önemlidir. Kendinizi arada bir sorgulayarak yolculuğunuzun etkinlik ve verimliliğinizi irdeleyiniz. Unutmayın ki iki gününüz eşit ise yeni bir iş arayışına başlama zamanı gelmiştir.

 

7. Özenerek İş Yapma: Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim: ‘Allah işini güzel yapanı sever’ buyuruyor. Hadisi şerifte bu ayet; ‘Allah yapılanı işi daha iyi yapmaya çalışanı sever ‘ilavesi ile günümüzün iş mükemmelliği anlayışını ne güzel tanımlamaktadır. Hayatta daima örnek aldığınız bir kişi olmalıdır. Bir mentör, size iş bulan değil; öğrenmeyi öğreten ve iş dünyasına yönelik yönlendirmeler yapan kişidir. Siz de bu yönlendirmeler ışığında çözüm odaklı olun. Kendinizi problemleri çözmeye ve başladığınız işi tamamlamadan bırakmamayı, zamanınızı iyi yönetmeye adayın. Her işinizi kesinlikle güzel yapın. Sonrasında ise yaptığınızı daha güzel yapmaya çalışın. Standardınız, işinizin tanımlanmış gereğinden çok sizin mükemmellik anlayışınız olsun. Öyle yapın ki yaptıktan sonra düzeltme ve tamirat sorunları ile karşılaşmayın. Kendinizi iş verenlerin beklentisine odaklayarak çalışın.

 

8. Sabırlı Olma: Kariyer Yolculuğunun Çimentosu Sabırdır: Kariyer terlemeyi bekler, ağlamayı gerektirir. İşe başlayıp sonunu getirmeyen derinlik kazanamaz. Derinlik kazanamayan iz bırakamaz. Bu yüzden tüm hayatınız ve kariyer yolculuğunuz boyunca sabretmeyi öğrenmeli, pes etmeyi lügatınızdan çıkarmalısınız. Başarılı her mühendis, doğru soruları sormanın önemini bilir. Kariyerinize sorular sormaya istekli olarak başlayın. Her zaman cevap almayabilirsiniz; bazıları aptallığınıza gülebilir. Ancak yıllar içinde kazandığınız direnç, hataları tespit edip çözmenize yardımcı olur. Bu, mühendis olarak verimliliği artırmanın anahtarıdır.

 

9. Zaman Yönetme: Akan suyu geri çeviremediğimiz gibi harcadığımız zamanı geri kazanmamız da mümkün değildir. Tüm bunlara ek olarak geleceğe hazır olmalısınız. Gelecek sandığınızdan çok daha yakında. Bunun farkında olarak zamanı asla arkanıza almamalı, iş dünyasındaki tüm fırsatları zamanı öne alarak değerlendirmelisiniz. Kendinizden bilgili olanları birer mentör olarak görmekten çekinmeyin. Ustaları cahil görenler onların deneyimlerinden faydalanamaz. Sizler bu hataya düşmemelisiniz. İşinizi daha güzel yapan daha rahat uyur. Herkesin kendi saati vardır. Kendi temponuza inanın. Bu, kazanmak için bir yarış değil, her anın tadını çıkararak deneyimleyeceğiniz bir koşudur. Geriye baktığınızda, en başarılı profesyonellerin her zaman en iyi teklifi hemen almadığını göreceksiniz. Onlar yollarını çalışarak yükselttiler, hayallerine tutunup asla pes etmediler.

 

10. Daima Emreamade Olma: İlk iş teklifini kabul etmek için acele etmeyin, ancak değerli fırsatları kaçıracak kadar da seçici olmayın. İlk işiniz son işiniz olmak zorunda değil. Bu, endüstri, kendiniz ve çalışma ortamının nasıl göründüğünü öğrenme fırsatınızdır. Çok az mezun, mezuniyet sonrasında hayatlarıyla ne yapacaklarını bilir. Farklı şeyler deneyin ve size en uygun olanı bulmak için kendinize izin verin. Kendi zamanınıza inanın.

 

11. Kaydetme (dikiz aynanız): Yaptıklarınızı görmek, bir bakıma yapacaklarınızı da görmektir. Kariyerinizin kilometre taşları kayıtlarınız ile örülür. Başarılarınızı görmek, daha çok öğrenmeniz için büyük bir fırsat olarak görmelisiniz. Başarı, başarıyı besler. Kariyer yolculuğunuzda her adımınız, başarı ile sonuçlanmalıdır. Başarı elde edip etmeyeceğiniz sorusu değil, daha fazla başarı elde edeceğiniz kesin bir gerçektir.

Bölüştüğüm bu tavsiyeler, arının çiçeklerden nektar toplaması gibi geçen elli yılda kıymetli yöneticilerimin bana değer katan baldan daha kıymetli tavsiyeleri olup burada tümünü hürmet ve minnetle anıyorum.  Kıymetli Veliler, Kıymetli Hocalarım, ve Seçkin Hazirun; beni  sabırla dinlediğiniz için sizlere can-ı gönülden teşekkür ederken iş dünyası yolculuğuna başlayacak  genç mühendislerimize de tekrar başarılar dilerim.”