Hayvanlardan İnsanlara Geçen Kuduz Hastalığı

Dünya üzerindeki kuduz vakalarının yüzde 99'u enfekte köpeklerin ısırığı nedeniyle görülür. Genellikle, sokak köpekleri tarafından ısırılma veya çizilme vakalarının sonucunda görülür. Köpeklerin düzenli olarak aşılanması ile kuduz virüsü taşıma risklerinin önüne geçilebilir.

   KUDUZ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
  Kuduz virüsü, enfeksiyona maruz kalmış hayvanın tükürüğü ile yakın temas, ısırığı, çiziği ve tahrip olmuş cilt/mukoza zarını yalaması yoluyla hayvanlardan başka hayvanlara veya insanlara bulaşır. Köpekler, virüsün en yaygın kaynağıdır ve tüm insan kuduz ölümlerinin yüzde 95’inden fazlasından sorumludur.
  Yaban hayat popülasyonu da kuduz virüsünün bulaşması için bir kaynak olarak hizmet eder. Hastalığın bulaşmasında en çok etkisi olan yaban hayvanları Doğu Avrupa’da rakun köpekleri ve tilkiler; Kuzey Amerika’da kokarcalar ve yarasalar; Afrika ve Asya’da çakallar ve firavun fareleri; Latin Amerika’da yarasalar; Porto Riko ve diğer Karayip Adaları’nda firavun fareleri; Güney Kore’de ise rakun köpekleridir.
   Kuduz evcil hayvanlara, hastalığı taşıyan hayvanlarla doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Hastalık insanlara ise kuduzlu bir hayvan ile temas veya kontamine olmuş evcil hayvanlarından bulaşabilir.
   Evcil hayvanlardan veya yaban hayattan enfeksiyon alma riskini düşürmek ve bu ölümcül hastalıktan korunmak için alınabilecek en iyi önlem hayvanların aşılanmasıdır.
 
    KUDUZ HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
   Hastalığın belirtileri ortaya çıktıktan sonra, hastalık neredeyse hem hayvanlar hem de insanlar için öldürücüdür. Kuduz tanısını klinik gözlemlere dayanarak yapmak zordur ve tanı çoğunlukla güvenilmezdir.
Hayvanlarda en güvenilir kuduz belirtileri  şiddetli davranış değişiklikleri ve açıklanamayan ilerleyici felçtir. Hastalık hayvanlarda saldırgan davranış ve/veya letarji ve felç belirtileri gösterebilir.
   İnsanlarda kuduzun ilk bulguları baş ağrısı, ateş, kaygı ve karıncalanma veya ısırık bölgesi yakınlarında değişen duyarlılıklar olabilir. İnsanların çoğunda aynı zamanda göz bebeklerinin genişlemesi, ses ve ışığa alışılmadık duyarlılık, değişen vücut sıcaklığı, nöbetler, halüsinasyonlar ve hidrofobi (suyla temasta hatta su gördükten sonra spazmlar) görülür.
   Hem insanlarda hem de hayvanlarda kuduz felçten komaya, daha sonra ölüme neden olur. Kuduz hastalığından korunmanın en etkili yöntemi risk altındaki kedi ve köpekleri aşılamadır. Sakarya da Sakarya büyükşehir belediyesi ile Sakarya Bölgesi veteriner hekimler odası arasında imzalanan protokolle sokak köpekleri hem kısırlaştırılıyor hem de kuduz aşıları yapılmaktadır. Proje inşallah ülkemize örnek olur. Hem insan sağlığını hem de hayvan sağlığını güvence altına almış oluruz. Halkımıza sağlıklı günler dilerim. 

Mustafa YILDIZ
Veteriner HEKİM