Afetlerde ve Depremlerde Evcil Hayvanların Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Çiftlik hayvanları için bir afet yönetimi planı, temel olarak sürü sağlığının geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, terapi ve rehabilitasyon dahil olmak üzere geçmiş afetlerden ders çıkararak epidemiyolojik çalışmalar içermelidir.

Hayvanlardan köpekler,  afet sırasında biz insanların kurtarılmasında  önemli bir rol oynarlar. Köpekler, özellikle arama kurtarma operasyonları için kullanılırlar. Can dostları , başka şekilde  ulaşımın mümkün olmadığı durumlarda yaralı ve sakat kişilere önemli bir ulaşım aracıdırlar. Hayvanlar, ayrıca ulaşılamayan alanlardaki molozların temizlenmesi için de kullanılmaktadır. Evcil hayvanlar, müdahale süresi boyunca veya evcil hayvanlar çiftliklerde  yaşarken kurtarılabilen ve kullanılabilen, çiftçinin taşınabilir varlıklarıdır. Çiftlik hayvanları , öldüklerinde bile derileri, kemikleri, sahiplerine maddi kazanç sağlayarak hizmet ederler.
    Afetlerde ,zarar görmüş mahsuller ve insan tüketimine uygun olmayan tahıllar, hayvan yemi  olarak kullanılabilir. Can dostları  besleyenler , afetlerde etkilenen insanlar için yaşamış oldukları şoklardan ve de depresyonlardan  çıkmalarına  yardımcı olurlar . 
   Sel durumlarında , ördek yetiştirme ve balık yetiştiriciliğinde, salgınlara neden olabilecek haşerelerin temizlenmesine yardımcı olurlar. 
    Doğada özgür yaşayan hayvanlar, çöp ve atık malzemeleri temizler. Köpekler (evcil hayvanları ve sürüleri korurlar), başıboş kamplara giren vahşi hayvanları ve sürüngenleri uzak tutar. 
    Deprem, binalara, altyapılara, köprülere, barajlara, yollara ve demiryollarına zarar verebilir. Yem ve yem kıtlığının yanı sıra, drenaj sularının sızmasıyla suyun kirlenmesi, insanlar ve hayvanlar için büyük rahatsızlık yaratır.  Çiftlik hayvanları , ülkemizde çoğunlukla kapalı alanlarda bağlı ya da ahırlarda serbest olarak tutulmaktadır. Ancak hayvanlar bağlandığında veya  kapalı alanlarda tutuldukları için deprem anında kaçma şansları azalır.
Bir Deprem Sırasında Çiftlik Hayvanları İçin Afet Yönetimi :
 Hayvanların herhangi bir yardım almadan 2-3 gün hayatta kalabilmeleri için barınak için en güvenli yeri belirleyin.
 Hayvanları afetler olmadan tetanoz  hastalığına  ve yaygın diğer bulaşıcı hastalıklara karşı aşılatın.
Ağır olan tüm çiftlik aletleri ve ekipmanları ve diğer nesneler, ciddi yaralanmalara neden olabilecek şekilde düşebilecekleri için duvarlardan uzağa uygun yerlere yerleştirilmelidir.
Deprem anında ,kapalı alanda bulunan hayvanlara bakan bakıcılar  sağlam bir mobilyanın altına saklanmalı, cam vb. kırılabilen nesnelerden uzak durmalıdır.
Acil durumlarda kapıları açabilmek için cıvata kesici bulunmalıdır.
Acil ihtiyaç durumlarında veteriner hekimlerden hayvanlar için  tıbbi tavsiye alınmalıdır. En kısa zamanda 10 ilimizde depremden etkilenen halkımızın yaralarının sarılması ve sağlıklı güzel günlere kavuşmalarını dilerim.

Mustafa YILDIZ
Veteriner HEKİM